Об аппликатуре правой руки в лютневых собраниях Никола Вале

Аннотация

В статье подробно анализируются обозначения аппликатуры правой руки в прижизненных изданиях музыки голландского лютниста Никола Валé (ок. 1583–ок. 1642). Использование этим автором двух систем нотации: традиционной для Ренессанса (предполагающей исполнение быстрых пассажей чередованием большого и указательного пальцев правой руки) и рекомендуемой в трактатах эпохи барокко (исполнение соответствующих мест чередованием среднего и указательного пальцев), — требует комментария на тему, предполагал ли Вале применение различных исполнительских техник в своих сочинениях, или же указанные различия в нотной записи — мнимые. По рассмотрении ряда гипотез представляется возможным объяснить разницу в аппликатурных обозначениях случайностью, связанной с различной степенью подробности нотации: неполной в первом случае и полной — во втором. Вероятно, что уже к 1615–1620 годам новая техника правой руки стала для Вале и многих других лютнистов основной.

Использованная литература

1. Besardus  I. B. De modo in testudine studendi libellus // Thesaurus Harmonicus. Coloniae Agrippinae: Gerardus Greuenbruch, 1603. F. Xx–Xx4.

2. Besardus I. B. Ad artem testudinis, breuis & methodica Institutio // Nouus Partus, siue Concertationes Musicae... Augustae..., per Dauidem Francum, 1617. [12 p.]

3. Boquet P. Approche du Luth Renaissance. Paris: Société Française de Luth, 1988. 227 p.

4. [Mary] Burwell Lute Tutor. Facsimile / Preface by R. Spencer. Leeds : Boethius Press, 1974. 99 f.

5. Capirola V. [предисловие к рукописному собранию сочинений. ок. 1517]. Chicago, Newberry Library, MS Case MSVM C. 25. (Capirola Lute MS). Facsimile: Firenze: SPES, 1981. [P. 2–7].

6. Damiani A. Method for Renaissance Lute. Bologna: Ut Orpheus, 1999. 194 p.

7. Dalla Casa F. Suonate di Celebri Auttori per l’Arcileuto Francese. Bologna, Civico Museo Bibl. Mus. MS EE 155 (c. 1759). Facsimile: Firenze, SPES. [136 p.]

8. Gaultier D. Aux Amateurs de L’Harmonie // Pieces de Luth de Denis Gaultier sur trois differens Modes Nouueaux. Paris, c. 1670. P. 2–5.

9. Gaultier D. Auertisement au Lecteur // Liure de Tablature des Pieces de Luth. De Mr . Gaultier Sr . de Neüe Et de Mr . Gaultier son Cousin. Paris, c. 1670. P. 2–9.

10. Grijp L.P. Introduction // The complete works of Nicolaes Vallet: in 4 vols. Vol. III. Secretum Musarum I. Utrecht: STIMU & Nederlandse Luit Vereniging, 1992. P. XXI–XXXIV.

11. Grijp L. P. The Ensemble Music of Nicolaes Vallet // International Lute Symposium Utrecht 1986. Utrecht, STIMU (Foundation for Historical Performance Practice), 1988. P. 64–85.

12. Jacquot J., Sordes P.-Y., Vaccaro J.-M. L’oeuvre pédagogique d’Adrian Le Roy // Oeuvres d’Adrian Le Roy: Les instructions pour le luth, Paris, CNRS, 1977. P. XXIII–XXXVII.

13. Kernoa P. Nicolas Vallet, Regia Pietas ou Piété Royalle, Amsterdam, 1620 : les transcriptions pour le luth du Psautier huguenot. Mémoire pour l’obtention du DEA de musicologie. Tours: Université François Rabelais, 1995 (рукопись). 77 p.

14. Le Roy A. A briefe and plaine Instruction to set all Musicke of eight divers tunes in Tableture for the Lute / A brief instruction how to plaie on the Lute by Tablatorie. London: Iames Rowbothome, 1574. 90 f.

15. Lundgren S. Method for the Renaissance Lute. München: Tree-Edition: Reyerman und Lundgren. Cop. 1981. 90 p.

16. MacEvoy B. The Renaissance Thumb-Under Lute Technique // Divisions. Vol. 1. №III (1979). P. 4–20.

17. Mace Th. Musick’s Monument. London : T. Ratcliffe & N. Thompson, 1676. Facsimile. Paris: CNRS, 1977. 272 p.

18. Marincola F. Vincenzo Capirola et le luth en Italie au début du XVIe siècle // Luths et luthistes en Occident. Paris: Cité de la Musique, 1999. P. 135–143.

19. Newsidler H. Wie sich erstlich einer zur Lauten schticken... // Ein Newgeordent Künstlich Lautenbuch. Nürnberg, bey Johan Petreio, 1536. F. a3v–c2v.

20. Piccinini A. A gli studiosi // Intauolatura di liuto, et di chitarrone. Libro Primo. Bologna: Heredi di Gio. Paolo Moscatelli, 1623. P. 1–8.

21. Robinson T. The Schoole of Musicke. London: Tho. Este, 1603. 54 p.

22. Rollin M. Etude bibliographique et appareil critique // Oeuvres de Nicolas Vallet pour luth seul— Le Secret des Muses. Ed. et transcr. par A. Souris. Paris: CNRS, 1970/1989. P. XI–XLIV.

23. Spinacino F. Regola… // Intabulatura de Lauto Libro primo. Venetijs, per Octauianum Petrutium, 1507. F. A2.

24. Vallet N. Kort Berecht Inhoudende op wat maniere men dit tegenwoordig boeck genaemt Het Secreet der Musen // Secretum Musarum (Het gheheymenisse der Zang-Godinnen). Amsterdam, 1615. [P. 6–8].

25. Vallet N. Petit discours, Contenant la maniere de se bien Seruir, du present liure Intitule, Le Secret Des Muses... // Paradisus Musicus Testudinis..., Amstelodami, apud Joannem Janssonium..., 1618 (= Secretum Musarum, 2-е издание). [P. 10–12].

26. Vallet N. Advertissement aux amateurs de ce present livre // Regia Pietas, hoc est Psalmi Dauidici concinné aptati ad modulantes fides (Pieté Royalle c’est a dire: les cent cinquente Psaumes de David...). Amsterdam, 1620. [P. 8–9].